• Home
  • Over ons
  • Cursussen
    • 1. Duurzaam onderwijs: een introductie
    • 2. Duurzame didactiek
    • 3. Denken in samenhang (Systeemdenken)
    • 4. Toekomstdenken (Future Design)
    • 5. Energietransitie
    • 6. Een nieuwe economie
    • 7. Werken met challenges (Challenge Based Learning)
    • 8. Planetair burgerschap (Planetary Citizenship)
    • 9. Co-creatie van onderwijs
    • 10. Buitenonderwijs
  • Inspiratie
    • Achtergrond
    • Blog
    • Nieuws
    • Interviews
  • Mediatheek
  • Partners
  • Portfolio
  • Contact
Vragen? neem contact op
info@academievoorduurzaamonderwijs.nl
Academie voor duurzaam onderwijs
  • Home
  • Over ons
  • Cursussen
    • 1. Duurzaam onderwijs: een introductie
    • 2. Duurzame didactiek
    • 3. Denken in samenhang (Systeemdenken)
    • 4. Toekomstdenken (Future Design)
    • 5. Energietransitie
    • 6. Een nieuwe economie
    • 7. Werken met challenges (Challenge Based Learning)
    • 8. Planetair burgerschap (Planetary Citizenship)
    • 9. Co-creatie van onderwijs
    • 10. Buitenonderwijs
  • Inspiratie
    • Achtergrond
    • Blog
    • Nieuws
    • Interviews
  • Mediatheek
  • Partners
  • Portfolio
  • Contact

    Interviews

    • Home
    • Inspiratie
    • Interviews
    • DUURZAAM DOOR; EEN LEVEN LANG

    DUURZAAM DOOR; EEN LEVEN LANG

    • Geplaatst door Henk Tameling
    • categorieën Interviews
    • Datum 24 november 2021
    • Reacties 0 reactie

    Douwe Jan Joustra vertelt het team van het Museu do Amanhã in het Braziliaanse Rio de Janeiro over circulaire economie.

    Systeemdenken en circulariteit, economie en ecologie. Het zijn begrippen die voor ‘creator’ Douwe Jan Joustra, bestuurslid van NADO, per definitie thuishoren in het onderwijs. ‘De kennis en vaardigheden daarover bereiden leerlingen voor op een toekomst vol veranderingen.’

    Tekst Henk Tameling Foto’s uit eigen beheer

    Voor dit gesprek reis ik af naar het centrum van onze hoofdstad. Ik ga op bezoek bij de man met een hoed en een hondje. Je kunt hem tegenkomen in het hartje van Amsterdam, wandelend met viervoeter Wander langs de grachten op weg naar hun monumentale pandje. Daar wonen Marieke en hij met veel plezier. Of je treft hem op het strand bij Schoorl aan Zee druk in de weer met zijn grote passie: vliegeren met zelfgemaakte, historische, modellen van katoen en bamboe.


    Een man met een circulaire missie en een onderwijshart


    Douwe Jan Joustra maakt een vlieger van katoen en bamboe.

    Een Fries om utens zoals de Friezen zeggen van hun provinciegenoten die elders buiten de provincie hun domicilie hebben gekozen. We gaan op bezoek bij Douwe Jan Joustra, bestuurslid van NADO en 67 jaar geleden geboren in Drachten. Voor NADO houdt hij zich bezig met circulaire onderwijsprojecten op het gebied van mode, het bedrijfsleven en economie. Een man met een circulaire missie, een man met een onderwijshart die zichzelf omschrijft als ‘een creator’. Ik heb hem leren kennen als een systeemdenker en een strateeg die anderen inspireert. Een gesprek om Douwe Jan beter te leren kennen.

    Natuuronderwijs

    Aan de werk- en eettafel op de eerste etage met Wander vrolijk heen en weer pendelend tussen de voor- en achterkamer, beginnen we met zijn ouders en zijn jeugd: ‘Mijn ouders vormden een echte onderwijzersfamilie. Mijn vader was lang directeur van de Kweekschool/Pedagogische Academie en lange tijd secretaris van de Fryske Ûnderwiis Rie, de Friese Onderwijs Raad. Vader streed voor tweetaligheid en behoud van kleine scholen. Als vijftienjarige jongen kwam ik in de Milieuwerkgroep Smallingerland en dat was het begin van een lange loopbaan in die richting. Na het basis- en voortgezet onderwijs in Drachten, studeerde ik in Velp natuur- en landschapsbeheer. Een belangrijk onderdeel van die studie was het systeemdenken dat onderdeel is van de ontwikkeling van het natuurbeheer in Nederland.’


    Mijn biologieleraren waren zeer bevlogen en leerden ons te kijken en te begrijpen


    Gevraagd naar mooie herinneringen aan zijn eigen schooltijd begint Douwe Jan spontaan over docenten: ‘De mooie herinneringen zijn vooral gekoppeld aan docenten met inhoud. Mijn biologieleraren Johan de Jong en Doede Veeman waren zeer bevlogen en leerden ons vooral om te kijken en te begrijpen. Natuurlijk ook de docent Nederlands die het aandurfde om de gevreesde rector gewoon weer het lokaal uit te sturen. Tijdens de opleiding in Velp heb ik veel geleerd over de inhoudelijk aspecten van natuur en landschap. Het was ook een vrolijke studententijd, feestelijk en goede vriendschappen die tot de dag van vandaag doorgaan.’

    School als ontmoetingsplek

    Over de waarde van onderwijs is Douwe Jan heel duidelijk: ‘De waarde van onderwijs is vooral een combinatie van kennis en persoonlijke ontwikkeling, zowel formeel als informeel. Het heeft mij voorbereid op mijn loopbaan maar vooral op mijn maatschappelijk functioneren als gedreven mens en professional. Ik noem met name de formele en informele kant. De scholen waren ontmoetingsplekken, en de activiteiten, van cabaret, werkweken, verenigingen tot de eerste verkeringen, maakten het tot een tijd die enorm heeft bijgedragen aan mijn persoonlijke vorming.’

    De opleiding in Velp deed Douwe Jan uiteindelijk beseffen dat zijn beperkte veld-biologische kennis toch wel een bepalende factor was: ‘Het leek mij beter voor de natuur dat ik mij met de mensen bezig zou houden in plaats van met de natuur zelf. Na stages bij Veldwerk NL kwam ik terecht bij Staatsbosbeheer als beheerder-conservator van het bezoekerscentrum Noetselerberg bij Nijverdal. Daar leerde ik de waarde kennen van het verhalen vertellen en het telkens weer proberen de juiste context te vinden voor de bezoekers, zodat ze zich aangesproken voelden.’

    Van consulent tot ondernemer

    De volgende stap in de loopbaan van Douwe Jan was die van consulent Natuur- en Milieueducatie (NME) Gelderland. Belangrijk was de samenwerking met vrijwilligers en professionals. Het draaide vooral om binnen- en buitenschoolse educatie met kinderen en  met volwassenen. Hij wordt zichtbaar vrolijk bij de gedachten aan die tijd: ‘Een heerlijke functie die mij op veel plekken in contact bracht met bijzondere mensen.’

    Zijn carrière krijgt een vervolg met de benoeming tot senior-adviseur bij bureau Novioconsult waar hij vooral met beleid en uitvoering te maken krijgt. In de wereld van vijf ministeries pioneert hij om de kwaliteit van NME in Nederland een extra impuls te geven.  Douwe Jan wordt programmamanager en het programma Leren voor Duurzaamheid krijgt steeds meer vorm. Iets wat tot vandaag doorwerkt in het programma Duurzaam Door.

    Ruim tien jaar geleden veranderde Douwe Jans loopbaan: ‘Rond 2009 kwam ik in Engeland in aanraking met het concept van circulaire economie. Dat heb ik daarna in Nederland geïntroduceerd. Als zelfstandig ondernemer werkte ik aan de implementatie van het concept.’ Douwe Jan kijkt er met twinkelende ogen tevreden op terug: ’Al met al is die implementatie heel behoorlijk gelukt hoewel we in de praktijk nog forse stappen moeten maken. Voor mij is circulaire economie dè belangrijke stap voorwaarts die we als samenleving kunnen zetten.’

    Negatieve veranderingen keren

    Douwe Jan trad dit jaar als vrijwilliger toe tot het bestuur van NADO. Hij voegt er kennis over en visie op duurzame ontwikkeling én circulaire economie aan toe. Zijn jarenlange ervaring in de wereld van overheid, ngo’s en bedrijven vormen een zinvolle toevoeging aan de ervaringen van de onderwijsmensen binnen het NADO-netwerk. Wat stimuleert hem om zich in te zetten voor duurzaam onderwijs? Het antwoord komt sneller dan hond Wander kan lopen: ‘De wereld verandert in hoog tempo, zowel positief als negatief. Dat laatste valt te keren met creatieve, nieuwe vormen van productontwikkeling, leefstijlen en waardering voor ecologie en de rol die economie daarbij kan spelen. Dat vraagt kennis en vaardigheden. In mijn beleving echt iets voor het onderwijs, namelijk de leerlingen voorbereiden op een toekomst vol veranderingen.’


    Wat Greta Thunberg voor elkaar heeft gekregen, nu al, is onvoorstelbaar


    Op de vraag wie of wat hem stimuleert in zijn circulaire missie, is hij ook heel duidelijk: ‘Het is onvoorstelbaar wat Greta Thunberg voor elkaar heeft gekregen, nu al. Haar doorzettingsvermogen bewonder ik zeer, evenals haar gevoel voor kernboodschappen, denk aan haar Blahblahblah-speech in de aanloop naar COP26, geweldig.’ Douwe Jan wijst ook op een organisatie die hem inspireert: ‘De Ellen MacArthur Foundation is een voorbeeld waar we blijvend van kunnen leren. Door de combinatie van ondernemerschap, kennisontwikkeling en creëren van verbondenheid leveren zij topprestaties.’

    De leerling als werker van de toekomst

    Ik ben benieuwd hoe een niet-onderwijsmens als Douwe Jan aankijkt tegen de positie van duurzaamheid in het curriculum: ‘Duurzaamheid hoort integraal onderdeel en de basis van alle vakken te zijn. Op zijn minst heb je een integrale aanpak nodig. Duurzaamheid hoort bij de grootste maatschappelijke uitdagingen en zal daarbij brede maatschappelijke betrokkenheid vragen van burgers, ondernemers, politici, onderwijs en onderzoek. In dat krachtenveld zal de leerling als werker van de toekomst een bijdrage kunnen gaan leveren. Daarbij denk ik dat we in Nederland een unieke kans hebben om systeemdenken, natuur, samenleving en economie aan elkaar te verbinden. Daarom heb ik het initiatief genomen tot het Ecomimicry Instituut. Daarin besloten zitten de kennis en vaardigheden die leerlingen voorbereiden op de toekomst!’


    Scholen en leerlingen moeten zelfstandig een ontwikkeling doormaken vanuit een grote diversiteit!


    Bij de derde kop koffie probeer ik stilletjes aan het gesprek af te ronden. Niet eenvoudig want Douwe Jan heeft heel wat praatstoelen. Ik ben benieuwd wat er volgens hem op korte en langere termijn moet veranderen aan het huidige onderwijs. ‘Fundamenteel zou de focus vooral moeten komen te liggen op persoonlijkheidsontwikkeling en toekomst-voorbereid zijn van de leerlingen. Het zoeken is daarbij, wat mij betreft, gericht op het vinden en realiseren van de condities die maken dat scholen en leerlingen zelfstandig een ontwikkeling doormaken vanuit een grote diversiteit! Natuurlijk hoort een goede basis voor curriculumontwikkeling daarbij.’

    We nemen afscheid, Wander blaft om aandacht en zijn baas heeft ook wel zin in frisse lucht. Ik realiseer me dat mijn gesprekspartner misschien wel veel meer onderwijzer is dan je op het eerste gezicht zou vermoeden. Niet zo vreemd met zijn ouderlijk nest en zijn lange ervaring in de wereld van de natuur & milieu-educatie. Hij loopt naar zijn boekenkast: ‘Henk, dit moet je ook nog even lezen, echt de moeite waard.’ In de trein huiswaarts begin ik aan mijn huiswerk: Tien perspectieven uit de natuur. Ook de interviewer blijft doorleren.

    Tips van Douwe Jan Joustra om duurzame organisaties te volgen:
    Circle Economy in Amsterdam
    Fashion for Good
    Ellen MacArthur Foundation
    Biomimicry Institute
    Ecomimicry Instituut

    • Share:
    author avatar
    Henk Tameling

    Henk Tameling (1952) is als docent en (interim)schoolleider verbonden geweest aan onderwijsinstellingen in Friesland, Groningen en de Randstad. Laatste functie: 2016-2018 waarnemend rector van het Coornhert Lyceum, Haarlem. Tameling was directeur van de Waddenvereniging en uitgever van de boot-aan-bootkrant Over ’t wad en Terschelling Magazine.
    Als vrijwilliger is hij - naast NADO- actief bij het Westfries Museum ( voorzitter bestuur Vrienden van het Museum).

    Vorig bericht

    DUURZAAMHEID: BETUTTELENDE LINKSE HOBBY VAN UNIVERSITEITEN?
    24 november 2021

    Volgend bericht

    DE STELLING VAN NOVEMBER
    25 november 2021

    Misschien is dit ook interessant

    RosaGroen1
    ‘DUURZAAMHEID IS GEEN VRAAG MAAR EEN PLICHT’
    10 mei, 2023
    WienekeMaris2
    ‘MAAK RUIMTE VOOR VERBONDENHEID MET DE NATUUR, DAN KOMT DE ZORG ERVOOR VANZELF’
    4 maart, 2023
    Yvette
    YVETTE BAREWIJK KLEEDT HET ONDERWIJS IN EEN DUURZAAM JASJE
    18 december, 2022

    Laat een reactie achter Reactie annuleren

    Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

    Zoeken

    Categorieën

    • Achtergrond
    • Actualiteit
    • Blog
    • Circular skills
    • Climate change
    • De school van de toekomst
    • Dutch academy for sustainable education
    • duurzame docenten
    • Duurzame projecten
    • Duurzame scholen
    • Evenement
    • Interviews
    • Investeren in jongeren
    • Klimaatbeleid
    • Leerlingenparticipatie
    • Lesmateriaal
    • Mediatheek
    • Natuur en milieu
    • Nieuws
    • Onderwijs
    • Recensie
    • Stelling van de maand
    • Transitie
    • Werkdruk
    • Werkdruk onderwijs
    Inschrijven nieuwsbrief
    info@academievoorduurzaamonderwijs.nl

    Inschrijven nieuwsbrief

    Over NADO

    • Wat willen wij ?
    • Waarom
    • Wat doen we
    • Ons team

    Links

    • inspiratie
    • Cursusaanbod
    • Portfolio
    • Mediatheek

    Privacy

    • privacy
    • Disclaimer

    Volg ons

    Gemaakt door Pelt-ICT. Copyright ©2022

    • Privacy
    • Sitemap
    Wij gebruiken cookies op onze website om ervoor te zorgen dat onze site zo soepel mogelijk draait. Door op “Alles accepteren ”, te drukken gaat u akkoord met het gebruik van onze cookies. Het is ook mogelijk om de cookies aan te passen via "Instellingen".
    InstellingenAlles WeigerenAlles accepteren
    Manage consent

    Privacy Overzicht

    Deze website maakt gebruik van cookies om uw ervaring te verbeteren terwijl u door de website navigeert. Hiervan worden de cookies die als noodzakelijk zijn gecategoriseerd in uw browser opgeslagen, omdat ze essentieel zijn voor de werking van basisfunctionaliteiten van de website. We gebruiken ook cookies van derden die ons helpen analyseren en begrijpen hoe u deze website gebruikt. Deze cookies worden alleen met uw toestemming in uw browser opgeslagen. U heeft ook de mogelijkheid om u af te melden voor deze cookies. Maar als u zich afmeldt voor sommige van deze cookies, kan dit uw surfervaring beïnvloeden.
    Necessary
    Altijd ingeschakeld
    Noodzakelijke cookies zijn absoluut noodzakelijk om de website goed te laten functioneren. Deze cookies zorgen anoniem voor basisfunctionaliteiten en beveiligingsfuncties van de website.
    CookieDuurOmschrijving
    cookielawinfo-checkbox-analytics11 monthsThis cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Analytics".
    cookielawinfo-checkbox-functional11 monthsThe cookie is set by GDPR cookie consent to record the user consent for the cookies in the category "Functional".
    cookielawinfo-checkbox-necessary11 monthsThis cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookies is used to store the user consent for the cookies in the category "Necessary".
    cookielawinfo-checkbox-others11 monthsThis cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Other.
    cookielawinfo-checkbox-performance11 monthsThis cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Performance".
    viewed_cookie_policy11 monthsThe cookie is set by the GDPR Cookie Consent plugin and is used to store whether or not user has consented to the use of cookies. It does not store any personal data.
    Functioneel
    Functionele cookies helpen om bepaalde functionaliteiten uit te voeren, zoals het delen van de inhoud van de website op sociale mediaplatforms, het verzamelen van feedback en andere functies van derden.
    Prestatiecookies
    Prestatiecookies worden gebruikt om de belangrijkste prestatie-indexen van de website te begrijpen en te analyseren, wat helpt bij het leveren van een betere gebruikerservaring voor de bezoekers.
    Analytics
    Analytische cookies worden gebruikt om te begrijpen hoe bezoekers omgaan met de website. Deze cookies helpen bij het verstrekken van informatie over statistieken, het aantal bezoekers, het bouncepercentage, verkeer, enz.
    CookieDuurOmschrijving
    _ga2 yearsThis cookie is installed by Google Analytics. The cookie is used to calculate visitor, session, campaign data and keep track of site usage for the site's analytics report. The cookies store information anonymously and assign a randomly generated number to identify unique visitors.
    _gat_gtag_UA_135558333_31 minuteThis cookie is set by Google and is used to distinguish users.
    _gid1 dayThis cookie is installed by Google Analytics. The cookie is used to store information of how visitors use a website and helps in creating an analytics report of how the website is doing. The data collected including the number visitors, the source where they have come from, and the pages visted in an anonymous form.
    Advertentie
    Advertentiecookies worden gebruikt om bezoekers relevante advertenties en marketingcampagnes te bieden. Deze cookies volgen bezoekers op verschillende websites en verzamelen informatie om aangepaste advertenties weer te geven.
    Andere
    Andere niet-gecategoriseerde cookies zijn cookies die worden geanalyseerd en die nog niet in een categorie zijn ingedeeld.
    OPSLAAN & ACCEPTEREN
    Aangedreven door CookieYes Logo