Feiten noemen en verklaren

Trouw, 230120 door Frank Straver

In zijn boek neemt klimaatwetenschapper en docent Bas Verheggen (1972) de ruimte om op te tekenen hoe het zit met het klimaatprobleem. Hij doet wat een expert in dat geval moet doen: de feiten noemen en verklaren.

De titel heeft iets belerends. ‘Wat iedereen zou moeten weten over klimaatverandering.’ Dat is ongetwijfeld voer voor cynici, die op basis van alleen de kaft al kunnen zeggen: dit boek is geschreven door een ‘klimaatdrammer’, die ons zijn eigen waarheid oplegt. Wie de gisteren verschenen bundel leest, kan nooit met zo’n verwijt op de proppen komen. Dit boek draait niet om persoonlijke ideeën over het klimaat en CO2-uitstoot. Laat staan dat Bart Verheggen voorschrijft wat ‘we’ wel en niet mogen doen, om te zorgen dat de aarde op termijn leefbaar blijft.

Verheggen, klimaatwetenschapper en docent, doet vooral wat een expert betaamt: de feiten noemen en verklaren, zonder daarbij onzekerheden te negeren. Want open eindjes zijn er best in de klimaatwetenschap, schrijft hij. Onzekerheden zijn nu eenmaal inherent aan de wetenschap. Dat neemt niet weg dat de bewijsstukken over klimaatverandering staan als een huis. Verheggen slaagt erin om dat bewijs kort samen te vatten. ‘De aarde warmt op; dat komt door menselijk handelen; hoe meer opwarming, des te groter de risico’s; er zijn manieren om die risico’s te beperken.’

Geen tips voor thuis

Bij dat laatste punt, de oplossingen voor het klimaatprobleem, hoeven lezers geen tips voor thuis te verwachten. Het boek gaat vooral in op de systematische veranderingen die nodig zijn om het klimaat te redden. Dat is vooral het pakkie-an van overheden en bedrijven. Die kunnen schone energietechnieken ontwikkelen of vervuilende activiteiten uit de markt prijzen. Elk individu kan zelf ook groener leven, maar burgers zijn volgens de analyse van Verheggen niet bij machte om de vervuilende wereld anders in te richten.

Alles is behapbaar geschreven. Aan wat taaie kost ontkom je natuurlijk nooit als het over het klimaatvraagstuk gaat. Interesse in zowel technische als politieke kwesties rond de CO2-problematiek is een must. Prettig is dat Verheggen misverstanden over het klimaat uit de wereld helpt, zonder dat hij de (drog)redeneringen van klimaatsceptici centraal stelt.

Dit boek biedt Verheggen eindelijk, terecht, de ruimte om op te tekenen hoe het zit met het klimaatprobleem. Daar komt hij op zijn blog ‘Klimaatveranda’ al jaren nauwelijks aan toe. Op die blog is Verheggen, met collega-wetenschappers, vooral druk om leugens en misvattingen van sceptici te ontkrachten.

Bart Verheggen, ‘Wat iedereen zou moeten weten over klimaatverandering’. Uitgeverij Prometheus, 200 pagina’s, 15 euro.