• Home
  • Over ons
  • Cursussen
    • Spark the Future
    • Aanbod 2022-2023
    • Circulaire skills in de mode
    • Projectweek duurzaamheid en circulariteit
    • Futureproof
    • Proeverij
    • Ecosafari
    • Lesmateriaal Circulaire productieketen
    • Cursus Systemisch denken
  • Inspiratie
    • Achtergrond
    • Blog
    • Nieuws
    • Interviews
  • Mediatheek
  • Partners
  • Portfolio
  • Contact
Vragen? neem contact op
info@academievoorduurzaamonderwijs.nl
Academie voor duurzaam onderwijs
  • Home
  • Over ons
  • Cursussen
    • Spark the Future
    • Aanbod 2022-2023
    • Circulaire skills in de mode
    • Projectweek duurzaamheid en circulariteit
    • Futureproof
    • Proeverij
    • Ecosafari
    • Lesmateriaal Circulaire productieketen
    • Cursus Systemisch denken
  • Inspiratie
    • Achtergrond
    • Blog
    • Nieuws
    • Interviews
  • Mediatheek
  • Partners
  • Portfolio
  • Contact

    Achtergrond

    • Home
    • Inspiratie
    • Achtergrond
    • KINDER- EN JEUGDBOEKEN OVER KLIMAAT

    KINDER- EN JEUGDBOEKEN OVER KLIMAAT

    • Geplaatst door Trisha Goossens
    • categorieën Achtergrond, Onderwijs
    • Datum 23 juli 2022
    • Reacties 1 reactie

    Met de zomervakantie voor de boeg is NADO Nieuws in het aanbod gedoken van kinder- en jeugdboeken die gaan over het klimaat en aanverwante zaken. Trisha Goossens bespreekt er veertien en zet tips voor hoe ze in te zetten in het onderwijs op een rijtje.

    Tekst en foto: Trisha Goossens

    Zelf lezen, voorlezen, inspiratie opdoen voor lessen, een werkstuk of spreekbeurt, de schoolbibliotheek aanvullen; boeken blijven veelzijdig en het aantal boeken dat klimaatverandering of de waarde van onze planeet onder de aandacht brengt van jonge lezers is groeiend. Een selectie uit de weetjesboeken, handige gidsen en romans. Onderaan tips voor lesmateriaal en hoe je de boeken zou kunnen inzetten in het onderwijs.

    Weetjesboeken

    Het aantal informatieve boeken met daarin weetjes is het grootst. Bijna alle boeken in dit genre maken een combinatie van licht-wetenschappelijke teksten en aantrekkelijke, verduidelijkende illustraties. Een echte must have is Palmen op de Noordpool (vanaf ca. 10 jr.), een stevige uitgave met harde kaft en mooi papier waarin in gewone taal en in een rustig tempo het onbegrijpelijke begrijpelijk wordt. Er is ook een lesbrief bij het boek.

    Voor ongeveer dezelfde leeftijd en ook mooi uitgegeven, is 123 superslimme dingen die je moet weten over het klimaat. Niet meteen voor de hand liggende onderwerpen worden door Mathilde Masters op originele wijze onder de loep genomen. Denk aan uitleg over dat de mens ging praten door klimaatverandering, hoe inktvissen plastic milieuvriendelijk maken of dat het tropische woud wordt omgehakt voor … chocola. Leunt wel op begrippen en definities, zoals bij een vak als aardrijkskunde of biologie gebruikelijk is. Daarmee is het vooral geschikt voor de technisch goed onderlegde lezer die kan denken in samenhang, processen en ketens.

    Voor jongere lezers zijn er prachtig geïllustreerde uitgaven. Zoals Het grote waterboek (ca. 7 – 9 jr.) dat in vlot geschreven, behapbare tekst uitlegt wat water is, waar het vandaan komt en wat we ermee doen, en niet moeten doen. Per spread een nieuw deelonderwerp met paginavullende grappige, beweeglijke en vrolijke illustraties, die telkens verrassen. Het gaat uit van de nieuwsgierigheid van kinderen en stelt dus veel vragen en prikkelt de zintuigen.

    De Aarde heeft Jou nodig! (vanaf ca. 6 jr.) is een prentenboek met een optimistische blik dat je samen leest of voorleest. De ondertitel geeft al aan waar het over gaat: Wat gebeurt er met jouw afval? Het behandelt verschillende soorten afval, hoe lang het duurt voordat het vergaat en ook hoe je zelf voor minder afval kunt zorgen. De teksten zijn kort en in eenvoudige taal, maar soms zitten er wat moeilijke woorden tussen die vragen om uitleg, zoals ‘koolstofdioxide’, ‘houdbaarheidsdatum’ of ‘grondstoffen’.

    Breed inzetbaar en voor alle leeftijden is de gloednieuwe Atlas van de klimaatverandering waarin de feiten en cijfers van de klimaatcrisis visueel zijn uitgewerkt. Met kaarten, grafieken, illustraties en afbeeldingen wordt zichtbaar dat het gaat om een wereldwijd probleem en wat de verschillen en overeenkomsten zijn tussen landen.

    Gidsen voor een duurzame lifestyle

    Voor jongeren (uiteraard ook geschikt voor volwassenen!) zijn er allerlei handleidingen met tips en alternatieven. Bijvoorbeeld Hoe je stopt met plastic van Will McCallum, een leesboek waarin je over herkenbare, dagelijkse situaties leest en de dilemma’s die je tegenkomt als je het gebruik van plastic wilt mijden. Tussendoor tips waar je interessante blogs vindt, hoe je een plasticvrij plan maakt en hoe je sociale media inzet. Niet belerend, optimistisch en realistisch, wel is het uitgangspunt het Verenigd Koninkrijk, maar het meeste is ook hier van toepassing.

    Veel compacter en breder ingestoken is Leven zonder afval. In tien stappen en zeer to the point tekstjes krijg je alternatieven aangereikt. Emily-Jane Townley put uit haar eigen leven, kaart dilemma’s aan en heeft van alles uitgeprobeerd, zoals zelf deo of kaarsen maken, een lege pot meenemen naar de markt of op kauwgom-zonder-plastic kauwen. Het een was succesvoller dan het andere. Hoewel grappig en luchtig, zeer volledig.

    Marieke Eyskoot (duurzaamheidsexpert) neemt met de jeugdeditie van Dit is een goed gidsje jonge lezers (vanaf 10 jr.) mee in hun missie duurzamer te leven. Ze kijkt letterlijk met hen om zich heen en maakt veranderen tot een voor de hand liggende en simpele bezigheid. Ze helpt de lezer door mee te denken, en geeft tips die de lezer aan ouders kan geven. Zeer behulpzaam en helemaal afgestemd op de leefwereld van pubers, die ze respectvol en serieus informatie en advies geeft.

    Tot slot een gids van Naomi Klein en Rebecca Stefoff die dit jaar is verschenen, speciaal voor jonge klimaatactivisten: Hoe je alles kunt veranderen (vanaf 14 jr.). Het geeft met voorbeelden uit de wereldwijde actualiteit munitie aan de klimaatjongere die de soms laconieke of ontkennende omgeving de urgentie van klimaatverandering duidelijk wil maken. Daarnaast vinden ze er activerende adviezen in: plant een boom, ga staken of in de politiek, afhankelijk van wat bij iemand past. Een aanrader! Leuke actie van de uitgever: bij aankoop van een boek, kun je een boom laten planten.

    Lekkere leesboeken

    Aanstekelijke, inspirerende verhalen over de strijd tegen klimaatverandering zijn er genoeg. Zowel fictief als waargebeurd. In Plastic Soup Surfer beschrijft bioloog en kunstenaar Merijn Tinga hoe hij met zijn van aangespoeld plastic afval gebouwde surfboard langs de Noordzeekust surfde om zo aandacht te vragen voor het probleem van zwerfafval. En met succes: het droeg bij aan statiegeld op plastic flesjes en blikjes! Het leest als een spannende roman over een stoer avontuur van een echte doorzetter. Aangevuld met foto’s en informatiekaders.

    Een ander rolmodel voor veel jonge mensen is de Zweedse klimaatjongere Greta Thunberg. Over haar is dan ook een boek verschenen: in Onze toekomst is nu! (vanaf 9 jr.) lees je hoe het voor haar begon en hoe ze te werk gaat. Er staan ook tips in. Het boek beschrijft in gemakkelijke taal wat het probleem met het klimaat nu eigenlijk is en hoe je als jongere het verschil kunt maken. De illustraties maken het een vrolijk en kleurrijk geheel.

    In de categorie fictie zijn Dwarsloper, Borealis en Het hebzuchtgas aanraders. In Dwarsloper begint de 16-jarige Tessel als boze, verveelde tiener aan de zevendaagse klimaatmars van Utrecht naar Brussel. Ze loopt mee om te ontsnappen aan school, maar door de gesprekken onderweg en onder invloed van de groep raakt ze meer en meer geïnteresseerd in het klimaat. Ze voelt zich gezien en gewaardeerd in de groep, wat haar vrolijker maakt en energie geeft. Schrijver en Engels docent Mijke Pelgrim liet zich inspireren door de leerlingen uit haar klas: hun reacties op de klimaatacties, hun taalgebruik, de personages. Daarmee geeft het ook een mooi, realistisch beeld van deze tijd.  

    De ecothriller Borealis van Marloes Morshuis daarentegen gaat over een niet-bestaand gelijknamig kamp in IJsland waar 180 kinderen, waaronder de 13-jarige Joppe, in veiligheid zijn gebracht om de destructie van de aarde door klimaatverandering te overleven. Superspannend – je wilt blíjven doorlezen – en meeslepend. Een boek om achter elkaar uit te lezen en in op te gaan.

    Hoewel inhoudelijk zeer actueel, speelt Het hebzuchtgas van Jan Terlouw zich juist af in een niet-bestaand land: Tradicië. De 18-jarige Julia loopt stage bij het energiebedrijf Solide, ontdekt hoe weinig zorgen daar zijn over het klimaat en hoe geldbelust de directeur is. Ze komt in actie en bedenkt een plan. Geschreven in de vertrouwde, soepele stijl van Terlouw, spannend, maar natuurlijk ook met een boodschap. Een modern sprookje.

    Lesmateriaal bij boeken

    • leesbevorderingindeklas.nl
    • Auteur Marc ter Horst (Palmen op de Noordpool) geeft tips voor het vinden van bronnen
      voor in je les.
    • Duurzaamheidsexpert Marieke Eyskoot ontwikkelde ook lesbrieven (helemaal onderaan de pagina).

    Boeken als lesmateriaal
    Klimaatboeken voor jongere en oudere kinderen zijn dankbare bronnen voor het geven van toekomstgericht, duurzaam onderwijs. De mogelijkheden zijn legio, een paar suggesties:

    • Voor de schoolbibliotheek.
    • Als voorleesboek waarna je over een deelonderwerp uit het boek met leerlingen in gesprek gaat.
    • Een bepaald boek gaat van leerling naar leerling tot ze het allemaal gelezen hebben.
      Dan er met de klas over praten. Dit kan ook als variant door de leerlingen per toerbeurt uit
      één boek te laten voorlezen.
    • Je haalt als docent inspiratie uit de boeken en vult het aan met andere informatie tot je een
      les hebt samengesteld.
    • In sommige boeken staan ook proefjes of experimenten die je met leerlingen kunt uitvoeren.
    • Stel een quiz samen met de vragen uit een of meer boeken. Ze staan er vol mee.
    • Vraag leerlingen het boek (of een deel ervan) te verbeelden.
    • Leerlingen kunnen ook een karakter uit een ‘invullen’: wat denkt, doet, voelt deze persoon.
    • Vraag leerlingen een alternatief einde te schrijven.
    • Werk vakoverstijgend en verbind meerdere vakken aan één overkoepelend thema,
      bijvoorbeeld uit een van de boeken. Neem daarin juist ook de misschien minder voor de
      hand liggende vakken mee als scheikunde, geschiedenis, wiskunde of Duits.
    • Share:
    author avatar
    Trisha Goossens

    Vorig bericht

    DE TOEKOMSTDROMEN VAN JANTIEN EN JULIA
    23 juli 2022

    Volgend bericht

    LERARENTEKORT OPLOSSEN IS MARATHONWERK
    23 augustus 2022

    Misschien is dit ook interessant

    GoGoals-game-session-e1640783357796
    WIE HET EERST OP 2030 STAAT HEEFT GEWONNEN!
    4 maart, 2023
    Environment doodle vector, renewable energy concept
    NAAR BETEKENISVOL ECONOMIE-ONDERWIJS
    18 december, 2022
    Meerdere wegen
    VOORHOEDESCHOLEN EN VOORTREKKERS IN HET MBO
    22 mei, 2022

      1 Comment

    1. Andy
      27 september 2021
      Beantwoorden

      Tip voor de onderbouw, de Klimaatjes: http://www.deklimaatjes.com. Nu al 8 delen over diverse onderwerpen en voor Plasticsoep is zelf een theatervoorstelling ontwikkeld!

    Laat een reactie achter Reactie annuleren

    Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

    Zoeken

    Categorieën

    • Achtergrond
    • Actualiteit
    • Blog
    • Circular skills
    • Climate change
    • De school van de toekomst
    • Dutch academy for sustainable education
    • duurzame docenten
    • Duurzame projecten
    • Duurzame scholen
    • Evenement
    • Interviews
    • Investeren in jongeren
    • Klimaatbeleid
    • Leerlingenparticipatie
    • Mediatheek
    • Natuur en milieu
    • Nieuws
    • Onderwijs
    • Recensie
    • Stelling van de maand
    • Transitie
    • Werkdruk
    • Werkdruk onderwijs
    Inschrijven nieuwsbrief
    info@academievoorduurzaamonderwijs.nl

    Inschrijven nieuwsbrief

    Over NADO

    • Wat willen wij ?
    • Waarom
    • Wat doen we
    • Ons team

    Links

    • inspiratie
    • Cursusaanbod
    • Portfolio
    • Mediatheek

    Privacy

    • privacy
    • Disclaimer

    Volg ons

    Gemaakt door Pelt-ICT. Copyright ©2022

    • Privacy
    • Sitemap
    Wij gebruiken cookies op onze website om ervoor te zorgen dat onze site zo soepel mogelijk draait. Door op “Alles accepteren ”, te drukken gaat u akkoord met het gebruik van onze cookies. Het is ook mogelijk om de cookies aan te passen via "Instellingen".
    InstellingenAlles WeigerenAlles accepteren
    Manage consent

    Privacy Overzicht

    Deze website maakt gebruik van cookies om uw ervaring te verbeteren terwijl u door de website navigeert. Hiervan worden de cookies die als noodzakelijk zijn gecategoriseerd in uw browser opgeslagen, omdat ze essentieel zijn voor de werking van basisfunctionaliteiten van de website. We gebruiken ook cookies van derden die ons helpen analyseren en begrijpen hoe u deze website gebruikt. Deze cookies worden alleen met uw toestemming in uw browser opgeslagen. U heeft ook de mogelijkheid om u af te melden voor deze cookies. Maar als u zich afmeldt voor sommige van deze cookies, kan dit uw surfervaring beïnvloeden.
    Necessary
    Altijd ingeschakeld
    Noodzakelijke cookies zijn absoluut noodzakelijk om de website goed te laten functioneren. Deze cookies zorgen anoniem voor basisfunctionaliteiten en beveiligingsfuncties van de website.
    CookieDuurOmschrijving
    cookielawinfo-checkbox-analytics11 monthsThis cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Analytics".
    cookielawinfo-checkbox-functional11 monthsThe cookie is set by GDPR cookie consent to record the user consent for the cookies in the category "Functional".
    cookielawinfo-checkbox-necessary11 monthsThis cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookies is used to store the user consent for the cookies in the category "Necessary".
    cookielawinfo-checkbox-others11 monthsThis cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Other.
    cookielawinfo-checkbox-performance11 monthsThis cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Performance".
    viewed_cookie_policy11 monthsThe cookie is set by the GDPR Cookie Consent plugin and is used to store whether or not user has consented to the use of cookies. It does not store any personal data.
    Functioneel
    Functionele cookies helpen om bepaalde functionaliteiten uit te voeren, zoals het delen van de inhoud van de website op sociale mediaplatforms, het verzamelen van feedback en andere functies van derden.
    Prestatiecookies
    Prestatiecookies worden gebruikt om de belangrijkste prestatie-indexen van de website te begrijpen en te analyseren, wat helpt bij het leveren van een betere gebruikerservaring voor de bezoekers.
    Analytics
    Analytische cookies worden gebruikt om te begrijpen hoe bezoekers omgaan met de website. Deze cookies helpen bij het verstrekken van informatie over statistieken, het aantal bezoekers, het bouncepercentage, verkeer, enz.
    CookieDuurOmschrijving
    _ga2 yearsThis cookie is installed by Google Analytics. The cookie is used to calculate visitor, session, campaign data and keep track of site usage for the site's analytics report. The cookies store information anonymously and assign a randomly generated number to identify unique visitors.
    _gat_gtag_UA_135558333_31 minuteThis cookie is set by Google and is used to distinguish users.
    _gid1 dayThis cookie is installed by Google Analytics. The cookie is used to store information of how visitors use a website and helps in creating an analytics report of how the website is doing. The data collected including the number visitors, the source where they have come from, and the pages visted in an anonymous form.
    Advertentie
    Advertentiecookies worden gebruikt om bezoekers relevante advertenties en marketingcampagnes te bieden. Deze cookies volgen bezoekers op verschillende websites en verzamelen informatie om aangepaste advertenties weer te geven.
    Andere
    Andere niet-gecategoriseerde cookies zijn cookies die worden geanalyseerd en die nog niet in een categorie zijn ingedeeld.
    OPSLAAN & ACCEPTEREN
    Aangedreven door CookieYes Logo