LERARENTEKORT OPLOSSEN IS MARATHONWERK

De oplossingen van de afgelopen jaren om het tekort aan docenten weg te werken lijken veel op sprintwerk terwijl er eigenlijk een marathon gelopen moet worden. Ik pleit voor een apolitieke oplossing, uitgesmeerd over twee kabinetsperiodes van acht jaar.

Tekst Henk Tameling

Korte termijnoplossingen zijn niet effectief, versterken de aanwezige frustratiegevoelens onder docenten en zijn weggegooid geld. De afgelopen 15 jaar laten. na het prima rapport LeerKracht! van Rinnooy Kan uit 2007, zien dat de lappendeken aan ad hoc maatregelen het onderwijsprobleem niet fundamenteel heeft opgelost.

Cruciaal is een integraal plan met een korte, middellange en langetermijnvisie onder regie van een sterke overheid met aantoonbare invloed van betrokkenen. Uitdaging is om enerzijds samenhang te creëren en maatregelen op elkaar af te stemmen en anderzijds aantoonbare successen te boeken om de maatschappelijke status van het docentenberoep te verbeteren.

Onderstaande voorstellen zijn niet uitputtend, maar zijn een illustratie van de hoofdlijnen van wat een Meesterplan zou kunnen worden. Nodig: 50 wetenschappers, docenten, studenten en schoolleiders om tijdens een week op Vlieland dit Meesterplan te ontwerpen en politici uit te dagen hun nek uit te steken voor oplossingen die er toe doen voor Neerlands hoop in bange dagen: de jeugd van de toekomst. Mijn bouwstenen voor het Meesterplan zien er als volgt uit.

Korte termijn: meten is weten

1. Investeren in begeleiding van startende docenten op basis van wat docentbegeleiders en jonge docenten zelf nodig achten.
2. Onderzoek doen onder jongeren wat hen weerhoudt om leraar te worden.
3. Politieke partijen conformeren zich aan een lange termijn plan van minimaal 8 jaar.

Middellange termijn: investeren in mensen

• Professionalisering van docenten adequaat faciliteren door elke docent gedurende aaneengesloten periodes jaarlijks tijdelijk verlof te geven voor deskundigheidsbevordering.
• Maximale lestaak van docenten verminderen in navolging van andere Europese landen.

Lange termijn: kwaliteitsimpulsen

• Niveau van docentenopleidingen upgraden naar universitaire maatstaven.
• Curricula van docentenopleidingen meer inrichten op samenwerking tussen vakken.
• Modernisering van curriculum van het VO op basis van eigentijdse competenties en skills.
• Minimale aanstelling van 0,6 fte voor de kernvakken in het VO.
• Pensioengerechtigde leeftijd van docenten verlagen naar 62 jaar.
• Stoppen met fusies, schaalvergroting, marktwerking, concurrentie en kunstmatige scheiding tussen zogenaamde werkgevers en werknemers in het onderwijs.
• Modern personeelsbeleid op basis van vertrouwen en samenwerking in plaats van controle.
• Afschaffing van PO- en VO-Raad.