• Home
  • Over ons
    • Wat willen wij?
    • Waarom?
    • Wat doen we?
    • Ons team
    • Financiën
    • Ambassadeurs
    • Statuten
  • Cursussen
    • Spark the Future
    • Aanbod 2022-2023
    • Circulaire skills in de mode
    • Projectweek duurzaamheid en circulariteit
    • Futureproof
    • Proeverij
    • Ecosafari
    • Lesmateriaal Circulaire productieketen
    • Cursus Systemisch denken
  • Inspiratie
    • Achtergrond
    • Blog
    • Nieuws
    • Interviews
  • Mediatheek
  • Partners
  • Portfolio
  • Contact
Vragen? neem contact op
info@academievoorduurzaamonderwijs.nl
Academie voor duurzaam onderwijs
  • Home
  • Over ons
    • Wat willen wij?
    • Waarom?
    • Wat doen we?
    • Ons team
    • Financiën
    • Ambassadeurs
    • Statuten
  • Cursussen
    • Spark the Future
    • Aanbod 2022-2023
    • Circulaire skills in de mode
    • Projectweek duurzaamheid en circulariteit
    • Futureproof
    • Proeverij
    • Ecosafari
    • Lesmateriaal Circulaire productieketen
    • Cursus Systemisch denken
  • Inspiratie
    • Achtergrond
    • Blog
    • Nieuws
    • Interviews
  • Mediatheek
  • Partners
  • Portfolio
  • Contact

    Achtergrond

    • Home
    • Inspiratie
    • Achtergrond
    • NAAR BETEKENISVOL ECONOMIE-ONDERWIJS

    NAAR BETEKENISVOL ECONOMIE-ONDERWIJS

    • Geplaatst door Henk Tameling
    • categorieën Achtergrond
    • Datum 18 december 2022
    • Reacties 0 reactie

    In de aanloop naar de landelijke Week van het economie-onderwijs ging NADO ON TOUR op locatie in gesprek met docenten, wetenschappers en beleidsmakers over de vraag hoe we het economie-onderwijs meer betekenis kunnen geven. Een terugblik op de ideeën, gedachten en zorgen die gedeeld zijn.

    Tekst: Henk Tameling Illustratie: rawpixel.com/Freepik

    Economiedocenten in het voortgezet onderwijs moeten een economieprogramma geven dat nog is ontworpen in 2006, naar het evenbeeld van de academische discipline van toen. Nog steeds zijn de neoliberale invalshoeken leidend. De kern van de lesstof blijft het neoklassieke denken, waarbij de overheid de markt visieloos volgt en bedrijven voor maximale financiële winst gaan. Dat betekent dat leerlingen van vandaag onderwijs van gisteren krijgen, waarin nauwelijks tijd en aandacht is voor de energiecrisis, de financiële en de ecologische crisis. Op weinig scholen zijn de 17 Sustainable Goals van de Verenigde Naties structureel voorwerp van gesprek en onderwerp van onderzoek.

    In een artikel voor Tussen 12 en 18 pleiten economiedocenten voor aanpassing van de eindexameneisen en het curriculum. De pleidooien kun je samenvatten onder de term ‘verduurzaming van het onderwijs’.


    In het mbo zien we onderwijskundige transities waar het vo nog niet aan toe is: circulaire economie vast in het curriculum en aandacht voor het concept van de Donuteconomie


    In het mbo zien we op verschillende ROC’s kantelpunten waarbij met name de theorie en de praktijk van een circulaire economie een plek krijgen in de onderwijsprogramma’s. Daar waar de samenleving verandert, bijvoorbeeld door de energiecrisis, zien we in het mbo onderwijskundige transities waar het vo nog niet aan toe is. In dit verband wijzen we naar het ROC Flevoland waar circulaire economie een vaste plek heeft gekregen in het curriculum. Ook op het Noorderpoort College in Groningen zien we de eerste tekenen van veranderingen met aandacht voor het concept van de Donuteconomie.

    Opvoeden tot ‘changemakers’

    Op de verschillende NADO ON TOUR-bijeenkomsten stond de term ‘duurzaamheid’ ter discussie. Het containerbegrip vraagt om verduidelijking en inperking. Voorkomende alternatieve benamingen zijn ‘toekomstbestendig onderwijs’ en ‘betekenisvol onderwijs’. Eigenlijk komt het wat mij betreft neer op ‘leren voor morgen en overmorgen’ oftewel: hoe leer je jonge mensen keuzes maken met inzicht in de consequenties van hun gedrag als latere wereldburgers op klimaat, natuur en ecologie. De meer radicale versie van dit doel is hoe we leerlingen en studenten kunnen opvoeden tot ‘changemakers’.


    Er is behoefte aan de waarde van welzijn naast die van welvaart, impactanalyses en een systemische analyse van maatschappelijke verschijnselen vanuit verschillende vakken


    Waar we het in de beweging van duurzaam onderwijs over eens zijn, is dat scholen leerlingen beter moeten voorbereiden op wat de impact is van de klimaatcrisis, het biodiversiteitsverlies, de energiecrisis, en bijvoorbeeld grondstoffenschaarste. Het onderwijs is te statisch en te weinig dynamisch. Met name in het economie-onderwijs zijn de klassieke economische theorieën van de afgelopen honderd jaar nog dominant. Wat gemist wordt, is de waarde van welzijn naast die van welvaart. Wat ontbreekt zijn de analyses welke impact bijvoorbeeld luchtvaart en landbouw hebben op de natuur, en welke prijs we daarvoor wel en niet betalen. Materiaal waar behoefte aan is om op school inzicht te geven in de true price van een spijkerbroek, een Swapfiets of een hamburger. Wat nodig is, is een systemische analyse van maatschappelijke verschijnselen vanuit verschillende vakken. Denk aan de oorzaken en gevolgen van zeespiegelstijging en vervuiling van de zee. Het onderzoek daarnaar beperkt zich niet tot biologie of aardrijkskunde, maar raakt ook aan natuurkunde, scheikunde, geschiedenis. Ook onze verhouding als mensen ten opzichte van de natuur is een thema dat onder docenten leeft die pleiten voor ander economie-onderwijs.

    Klimaatpessimisme

    Door massificatie, polarisatie, crises en pandemieën lijkt zich na vijfhonderd jaar een nieuwe Renaissance te ontwikkelen waar de mens met zijn eigen zekerheden, en vooral onzekerheden, weer meer centraal komt te staan. De opwarming van de aarde met alle gevolgen voor het klimaat drukt zwaar op de gemoedstoestand van leerlingen en docenten. Pessimisme, somberte, uitzichtloosheid, onzekerheid en apathie zijn symptomen van wat we als ‘klimaatpessimisme’ zijn gaan labelen. Naast collectieve issues zijn individuele gezondheid en welzijn wel degelijk een onderdeel van wat vaak wordt vergeten: de 17 duurzaamheidsdoelen van de VN in relatie tot de waarde van het menselijk geluk en ongeluk. Welke docent pakt dit moeilijke, maar urgente onderwerp op in de klas? Voor wie het wil onderzoeken; er is een methode ontwikkeld op het gebied van verbeeldingskracht.


    Kijk ook wat er wél gebeurt en wat jij als docent zelf kunt op je eigen school en in je eigen domein


    Transities zijn complex. Welke interventies voor verandering zijn succesvol? Uit alle gesprekken van de afgelopen maanden trek ik de conclusie dat heel veel kleine en grote stenen samen de stroom van de rivier kunnen verleggen. De eindexameneisen, de inhoud van lesmateriaal zoals schoolboeken, de kwaliteit van de lerarenopleidingen, de vrije ruimte in het onderwijs, reductie van de werkdruk, verkleining van de klassengrootte, de deskundigheidsbevordering van docenten – alles is even nuttig, nodig en urgent. Deze opsomming lijkt op een mission impossible met nog meer pessimisme op de loer. Misschien is het beter om te kijken wat er wél gebeurt, wat anderen doen zoals de Duurzame Docenten van 2022 en wat jij als docent zelf kunt doen op je eigen school en in je eigen domein. Of zoals uitgeverij Noordhoff die NADO heeft uitgenodigd om bij de methode PINCODE duurzame nieuwsbrieven te maken.

    Koplopers en versnellers

    Als je goed om je heen kijkt, zie je dat er meer gebeurt dan je ziet. Je kunt actief worden in je vakvereniging zoals docenten economie bijvoorbeeld doen in de VECON. Er zijn ook scholen die het vak burgerschapskunde gebruiken voor maatschappelijk relevante vraagstukken en individuele dilemma’s, net zoals bij maatschappijleer en filosofie. Gelukkig zijn er organisaties die onderwijsmateriaal aanbieden over containerbegrippen als ‘duurzaam’, toekomstgericht’, ‘toekomstbestendig’ en ‘betekenisvol’  Op het gebied van lesmateriaal kun je terecht bij ONE en Day for Change en hun www.economieles.nu, Teachers for Climate, NADO, Technotrend, Young Innovators en E waste.

    Ik zou zeggen in navolging van een bekende klassieke 19e-eeuwse econoom: koplopers en versnellers aller landen, verenigt u!


    • Share:
    author avatar
    Henk Tameling

    Henk Tameling (1952) is als docent en (interim)schoolleider verbonden geweest aan onderwijsinstellingen in Friesland, Groningen en de Randstad. Laatste functie: 2016-2018 waarnemend rector van het Coornhert Lyceum, Haarlem. Tameling was directeur van de Waddenvereniging en uitgever van de boot-aan-bootkrant Over ’t wad en Terschelling Magazine.
    Als vrijwilliger is hij - naast NADO- actief bij het Westfries Museum ( voorzitter bestuur Vrienden van het Museum).

    Vorig bericht

    YVETTE BAREWIJK KLEEDT HET ONDERWIJS IN EEN DUURZAAM JASJE
    18 december 2022

    Volgend bericht

    HUNGARY: THE REAL SCHOOL IS MAKING IT REAL
    18 december 2022

    Misschien is dit ook interessant

    Boeken6
    KINDER- EN JEUGDBOEKEN OVER KLIMAAT
    23 juli, 2022
    Meerdere wegen
    VOORHOEDESCHOLEN EN VOORTREKKERS IN HET MBO
    22 mei, 2022
    WSA-flower-final-NL
    DE SCHOOL ALS ECOSYSTEEM
    29 oktober, 2021

    Laat een reactie achter Reactie annuleren

    Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

    Zoeken

    Categorieën

    • Achtergrond
    • Actualiteit
    • Blog
    • Circular skills
    • Climate change
    • De school van de toekomst
    • Dutch academy for sustainable education
    • duurzame docenten
    • Duurzame projecten
    • Duurzame scholen
    • Evenement
    • Interviews
    • Investeren in jongeren
    • Klimaatbeleid
    • Leerlingenparticipatie
    • Mediatheek
    • Natuur en milieu
    • Nieuws
    • Onderwijs
    • Recensie
    • Stelling van de maand
    • Transitie
    • Werkdruk
    • Werkdruk onderwijs
    Inschrijven nieuwsbrief
    info@academievoorduurzaamonderwijs.nl

    Inschrijven nieuwsbrief

    Over NADO

    • Wat willen wij ?
    • Waarom
    • Wat doen we
    • Ons team

    Links

    • inspiratie
    • Cursusaanbod
    • Portfolio
    • Mediatheek

    Privacy

    • privacy
    • Disclaimer

    Volg ons

    Gemaakt door Pelt-ICT. Copyright ©2022

    • Privacy
    • Sitemap
    Wij gebruiken cookies op onze website om ervoor te zorgen dat onze site zo soepel mogelijk draait. Door op “Alles accepteren ”, te drukken gaat u akkoord met het gebruik van onze cookies. Het is ook mogelijk om de cookies aan te passen via "Instellingen".
    InstellingenAlles WeigerenAlles accepteren
    Manage consent

    Privacy Overzicht

    Deze website maakt gebruik van cookies om uw ervaring te verbeteren terwijl u door de website navigeert. Hiervan worden de cookies die als noodzakelijk zijn gecategoriseerd in uw browser opgeslagen, omdat ze essentieel zijn voor de werking van basisfunctionaliteiten van de website. We gebruiken ook cookies van derden die ons helpen analyseren en begrijpen hoe u deze website gebruikt. Deze cookies worden alleen met uw toestemming in uw browser opgeslagen. U heeft ook de mogelijkheid om u af te melden voor deze cookies. Maar als u zich afmeldt voor sommige van deze cookies, kan dit uw surfervaring beïnvloeden.
    Necessary
    Altijd ingeschakeld
    Noodzakelijke cookies zijn absoluut noodzakelijk om de website goed te laten functioneren. Deze cookies zorgen anoniem voor basisfunctionaliteiten en beveiligingsfuncties van de website.
    CookieDuurOmschrijving
    cookielawinfo-checkbox-analytics11 monthsThis cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Analytics".
    cookielawinfo-checkbox-functional11 monthsThe cookie is set by GDPR cookie consent to record the user consent for the cookies in the category "Functional".
    cookielawinfo-checkbox-necessary11 monthsThis cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookies is used to store the user consent for the cookies in the category "Necessary".
    cookielawinfo-checkbox-others11 monthsThis cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Other.
    cookielawinfo-checkbox-performance11 monthsThis cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Performance".
    viewed_cookie_policy11 monthsThe cookie is set by the GDPR Cookie Consent plugin and is used to store whether or not user has consented to the use of cookies. It does not store any personal data.
    Functioneel
    Functionele cookies helpen om bepaalde functionaliteiten uit te voeren, zoals het delen van de inhoud van de website op sociale mediaplatforms, het verzamelen van feedback en andere functies van derden.
    Prestatiecookies
    Prestatiecookies worden gebruikt om de belangrijkste prestatie-indexen van de website te begrijpen en te analyseren, wat helpt bij het leveren van een betere gebruikerservaring voor de bezoekers.
    Analytics
    Analytische cookies worden gebruikt om te begrijpen hoe bezoekers omgaan met de website. Deze cookies helpen bij het verstrekken van informatie over statistieken, het aantal bezoekers, het bouncepercentage, verkeer, enz.
    CookieDuurOmschrijving
    _ga2 yearsThis cookie is installed by Google Analytics. The cookie is used to calculate visitor, session, campaign data and keep track of site usage for the site's analytics report. The cookies store information anonymously and assign a randomly generated number to identify unique visitors.
    _gat_gtag_UA_135558333_31 minuteThis cookie is set by Google and is used to distinguish users.
    _gid1 dayThis cookie is installed by Google Analytics. The cookie is used to store information of how visitors use a website and helps in creating an analytics report of how the website is doing. The data collected including the number visitors, the source where they have come from, and the pages visted in an anonymous form.
    Advertentie
    Advertentiecookies worden gebruikt om bezoekers relevante advertenties en marketingcampagnes te bieden. Deze cookies volgen bezoekers op verschillende websites en verzamelen informatie om aangepaste advertenties weer te geven.
    Andere
    Andere niet-gecategoriseerde cookies zijn cookies die worden geanalyseerd en die nog niet in een categorie zijn ingedeeld.
    OPSLAAN & ACCEPTEREN
    Aangedreven door CookieYes Logo