De lerarenbond vergeet dat scholieren betekenis nodig hebben

PIETER LOSSIE, VOORZITTER LANDELIJK AKTIE KOMITEE SCHOLIEREN (LAKS) in Trouw, 10-12-19

Nu uit het zogeheten Pisa-onderzoek blijkt dat het onderwijsniveau in Nederland daalt, stelt bestuurder van de Algemene Onderwijsbond (AOb) Henrik de Moel dat er weinig vertrouwen is in herziening van het schoolprogramma (Opinie, 3 december). Het is tekenend dat de bond de voorstellen van een groep leraren en schoolleiders, verenigd in Curriculum.nu, opnieuw in een slecht daglicht zet. Ten koste van het belang van miljoenen scholieren.

Als voorzitter van het Landelijk Aktie Komitee Scholieren spreek ik veel middelbare scholieren over hun zorgen. De conclusie uit het onderzoek van Qompas vorige week, dat lessen steeds saaier en oninteressanter worden bevonden, is voor mij geen verrassing. Te vaak krijg ik te horen dat de betekenis van het onderwijs voor scholieren is verwaterd. Leren voor een toets wordt alleen gedaan voor het cijfer, lessen worden gevolgd in plaats van ervaren en school wordt gezien als een verplichting. De Oeso stelt zelfs dat wereldwijd Nederlandse scholieren het minst gemotiveerd zijn. Het vergroten van betekenis zou topprioriteit moeten zijn.

De realiteit is in mijn ervaring anders. Veel mensen in onderwijsland zijn er onwetend over of vinden dat we eerst maar de ‘echte’ problemen moeten aanpakken. De AOb is een van deze oostindisch dove onderwijsorganisaties. De bond concludeert uit een enkele peiling onder leden dat een meerderheid van de leraren weinig vertrouwen heeft in Curriculum.nu. Voor de bond reden genoeg om voor de curriculumherziening te gaan liggen. Die kortzichtigheid vind ik maar al te spijtig. Leerlingen en leraren hebben dezelfde belangen: kwalitatief, betekenisvol onderwijs met goede voorwaarden. Investeringen in leraren, zijn investeringen in leerlingen. Niet voor niets staakten wij als Laks mee voor meer investeringen in leraren tijdens de lerarenstaking. Maar dit principe geldt ook andersom, betekenisvoller onderwijs voor leerlingen, is betekenisvoller onderwijs voor leraren. Maar blijkbaar is dat voor de AOb een niet-bestaand verband.

De luide stem van de AOb staat haaks op een veel minder gehoorde stem van de groep die het leerplan dagelijks ervaart en hier een leven lang mee verder moet: scholieren. Concreet vinden honderdduizenden scholieren dat er op dit moment te weinig aandacht in het curriculum is voor bijvoorbeeld duurzame, digitale en persoonlijke ontwikkeling, blijkt uit onderzoek in onze opdracht. Laat het nu net zo zijn dat dit prominente thema’s zijn in de voorstellen van Curriculum.nu. Voor deze scholieren is dit voorstel voor verandering de enige kans om een enorme stap te zetten naar een actueel leerplan met relevante thema’s en meer betekenis. De stem van scholieren verdient een eerlijke plek in een waardige publieke en politieke discussie.

Er zijn grote problemen in het onderwijs, met ernstige gevolgen, waar we iets aan moeten doen. Het lerarentekort, de kansenongelijkheid en de afrekencultuur die De Moel noemt, zijn ook mij een doorn in het oog. Maar wat mij betreft hoort ook het betekenisprobleem in dit rijtje. Zeker is dat mijn generatie met de gebakken peren zit als het de samenleving niet lukt genoeg betekenis te geven aan het onderwijs. En wanneer we toestaan dat een vakbond als de AOb, door conservatisme of een denkfout, stappen in de goede richting zoals de curriculumherziening, blokkeert.

AOb, wij staan schouder aan schouder met leraren, nu is het aan jullie om naast ons te komen staan. Laten we samen strijden voor genoeg geld, middelen en tijd voor het onderwijs om van de leerplanherziening een succes te maken. Doe het niet voor mij, maar wel voor die miljoenen scholieren die onderwijs maar één keer volgen.