• Home
  • Over ons
    • Wat willen wij?
    • Waarom?
    • Wat doen we?
    • Ons team
    • Financiën
    • Ambassadeurs
    • Statuten
  • Cursussen
    • Spark the Future
    • Aanbod 2022-2023
    • Circulaire skills in de mode
    • Projectweek duurzaamheid en circulariteit
    • Futureproof
    • Proeverij
    • Ecosafari
    • Lesmateriaal Circulaire productieketen
    • Cursus Systemisch denken
  • Inspiratie
    • Achtergrond
    • Blog
    • Nieuws
    • Interviews
  • Mediatheek
  • Partners
  • Portfolio
  • Contact
    Vragen? neem contact op
    info@academievoorduurzaamonderwijs.nl
    Academie voor duurzaam onderwijs
    • Home
    • Over ons
      • Wat willen wij?
      • Waarom?
      • Wat doen we?
      • Ons team
      • Financiën
      • Ambassadeurs
      • Statuten
    • Cursussen
      • Spark the Future
      • Aanbod 2022-2023
      • Circulaire skills in de mode
      • Projectweek duurzaamheid en circulariteit
      • Futureproof
      • Proeverij
      • Ecosafari
      • Lesmateriaal Circulaire productieketen
      • Cursus Systemisch denken
    • Inspiratie
      • Achtergrond
      • Blog
      • Nieuws
      • Interviews
    • Mediatheek
    • Partners
    • Portfolio
    • Contact

      Recensie

      • Home
      • Inspiratie
      • Recensie
      • ZELF LESSEN ONTWERPEN KÁN, MAAR IS TIJDROVEND

      ZELF LESSEN ONTWERPEN KÁN, MAAR IS TIJDROVEND

      • Geplaatst door Chris Maas Geesteranus
      • categorieën Recensie
      • Datum 12 maart 2022
      • Reacties 0 reactie

      Foto Leonardo Jarro via Pexels

      Het didactiekboek Lesgeven over duurzame ontwikkeling. Didactische handreiking doet wat het belooft: het is samenhangend, zowel inhoudelijk en als leerproces. Een duidelijk compliment voor auteurs Martin de Wolf, Eefje Smit en Peter Hurkxkens. Maar of de docent van nu tijd heeft om alle lessen zelf te ontwerpen volgens deze methode? We vragen het ons af.

      Tekst Chris Maas Geesteranus en André de Hamer

      Deze derde, gewijzigde, druk van Lesgeven over duurzame ontwikkeling. Didactische handreiking uit 2011 lijkt het eerste onderwijsontwerpboek dat de Sustainable Development Goals (SDG’s) als uitgangspunt neemt. Aan de ene kant is dat heel zinvol omdat daarmee het begrip ‘duurzame ontwikkeling’ eindelijk – in onderwijskringen althans – handen en voeten krijgt. Immers, het concept wordt uiteengezet in de 17 doelen waaruit de SDG’s bestaan. Aan de andere kant moet dan ook wel duidelijk worden hoe je die doelen, uiteraard in samenhang, hanteert: zowel in de ontwerpfase van lessen als in de onderwijspraktijk.

      Ze komen in de voorbeelden zeker aan de orde maar de toelichting op die samenhang ontbreekt helaas helemaal. Kortom, het wordt niet duidelijk hoe ze die SDG’s gebruiken. Wat ons betreft echt een gemiste kans want wie klaagt er nu niet over de onhanteerbaarheid van het concept ‘duurzame ontwikkeling’ of ‘duurzaamheid’ als zodanig?


      ‘We hopen dat dit boek (aankomende) leraren in po, vo en mbo op goede ideeën brengt’


      Het duurt even voordat je weet voor wie dit boek precies bedoeld is, pas op bladzijde 172 wordt de doelgroep aangegeven: leraren in de bovenbouw van het primair onderwijs, leraren in het voortgezet onderwijs en in het mbo, en voor al deze leraren in opleiding. Naar onze mening had dit al meteen in de inleiding moeten staan.

      En wat moet je er als leraar precies mee? Dat staat gelukkig wel in de inleiding: ‘We hopen dat dit boek (aankomende) leraren op goede ideeën kan brengen om onderwijs over duurzame ontwikkeling te ontwerpen en uit te voeren’.

      Bij de opsomming van redenen waarom het anders moet en anders kan, in het eerste hoofdstuk, wordt een prioritering gehanteerd die nu enigszins achterhaald overkomt. Klimaatverandering en de teloorgang van biodiversiteit beheersen vandaag de dag het nieuws, maar klimaatverandering komt pas als derde reden aan de orde en de teloorgang van biodiversiteit wordt niet eens als reden genoemd.

      Uitgedaagd jezelf vragen te stellen

      De indeling van het boek is als volgt. Hoofdstuk 1 introduceert het concept ‘duurzame ontwikkeling’ in al zijn variatie, waarom er behoefte aan is en behandelt de noodzaak om er zowel in het primair als in het voortgezet onderwijs uitgebreid aandacht aan te besteden. In de drie hoofdstukken erna worden drie noodzakelijke denkvaardigheden beschreven: systeemdenken (h. 2), multiperspectiefdenken (h. 3) en oplossings- en toekomstgericht denken (h. 4). In hoofdstuk 5 geven de auteurs hun visie op het onderwijsontwerpproces en word je als lezer uitgedaagd je jezelf diverse vragen te stellen over dat ontwerpproces en de daaruit voortvloeiende didactische aanpak.

      Aan het eind van elk hoofdstuk vindt de lezer een aantal concrete werkvormen voor in de groep of klas en een paar opdrachten; de laatste kun je gebruiken bij de ‘toepassing, analyse en evaluatie’ van het gelezene. We hadden de opdrachten overigens liever op een bijpassende (open) website gezien: daar kunnen de opdrachten uitvoeriger worden uitgewerkt, aangevuld én geactualiseerd. Bovendien had dat meer ruimte gegeven voor illustraties.


      Door de zwart-wituitvoering vallen sommige foto’s in het water, zoals het satellietbeeld van bloemteeltbedrijven rond Lake Naivasha in Kenia


      De vormgeving van het boek is erg sober. Dat zal een keuze zijn geweest van de uitgeverij, maar is naar ons idee wel jammer. Er is bovendien gekozen voor een zwart-wituitvoering waardoor sommige foto’s in het water vallen, zoals het satellietbeeld van bloemteeltbedrijven rond Lake Naivasha in Kenia (pag. 58). Over foto’s gesproken: de balans tussen foto’s en figuren had meer in evenwicht mogen zijn, waarbij er vooral meer foto’s (of tekeningen) in hadden gemogen. Zo staat er van pagina 91 t/m pagina 103 geen enkele foto tegenover drie grafieken. Dat maakt het boek onnodig minder aantrekkelijk.

      Aandacht voor ethiek

      Wat ons in de aanpak bijzonder positief verrast, is de stevige aandacht voor morele vragen, ofwel, ethiek (par. 3.1 en 3.2). Dat betekent dat de auteurs duidelijk willen aangeven dat kennis en vaardigheden in kwesties van duurzaamheid niet voldoende zijn. Wat alleen mist is de systematische en praktische aanpak ervan: hoe ga je in de groep of klas om met ethische vragen, zonder dat je leerlingen en studenten meningen, visies en overtuigingen opdringt? Het is jammer dat hierbij niet de bestaande literatuur die daarover beschikbaar is, wordt gebruikt. We noemen in dit verband het praktische boekje Milieu-ethiek (Vromans e.a., z.j. Milieu-ethiek. HAS ’s-Hertogenbosch), waaruit het volgende stappenplan komt uit hoofdstuk 7:

      7.2. Een stappenplan voor duurzame besluitvorming
      Het boek [de auteurs hebben het hier over het boek ‘Cradle to Cradle’ van Braungart en McDonough (2002) – CMG] … in ogenschouw nemend zou je vervolgens tot de het volgende stappenplan komen om een duurzaam besluit te kunnen nemen.

      STAP 1 ANALYSE
      Beschrijf kort de situatie. Bekijk wat de feiten zijn en stel je oordeel uit:
      – Wie zijn betrokken bij de situatie?
      – Ga staan in de schoenen van die verschillende personen en bekijk welke belangen ze hebben op people, profit and planet? Neem daarin ook mee de gevolgen op de lange termijn en  eventuele gevolgen voor de derde wereld.

      STAP 2 WEGING
      Met welke oplossing zouden de verschillende stakeholders komen:  
      – Wat is het zijn de voor- en nadelen van de verschillende oplossingen?
      – Wat is gemeenschappelijk in de oplossingen
      – Wat zeggen de principes van onze rechtstaat als het voorzorgsprincipe, het “de vervuiler betaalt”    principe en principe van goed nabuurschap?  
      – Wat zegt de resource-ethiek, de natuurethiek en de ethiek van duurzame ontwikkeling?
      – Wat zegt het principe van duurzame ontwikkeling (PPP) en van cradle to cradle?
      – Kom nu tot een besluit, een compromis en bedenk of schade te compenseren is.

      STAP 3 RECHTVAARDIGING
      –  Zou je de keuze vrijuit aan iedereen kunnen vertellen?
      – Zouden mensen die een groot moreel voorbeeld zijn tot dezelfde keuze komen?
      – Zou je ook tot die keuze komen als het je vrienden of familie zou treffen?
      – Zou je het OK vinden als de keuze jezelf zou treffen?
      – Gaat de keuze in tegen je eigen normen en waarden? Wat zegt je geweten?
      – Gaat de keuze in tegen wet- en regelgeving?
      – Gaat de keuze in tegen de regels van je beroep, de instelling of het bedrijf?

      Wil je deze aanpak (veel) uitgebreider begrijpen, dan verwijzen we naar het klassieke werk uit 1990: Kijk, de caleidoscoop beweegt. Keuzemogelijkheden voor waardenvormende natuur- en milieu-educatie.

      Hoewel de literatuurlijst uitgebreid is, mist helaas een aantal Nederlands(talig)e en buitenlandse werken van de laatste decennia. Onderaan deze recensie noemen wij nog een aantal waardevolle aanvullingen.

      Biomimicry is het nabootsen van de natuur, zoals bij klittenband dat gebaseerd is op het haakjes en lusjes principe van de zaden van de klit.

      Alledaagse en mondiale thema’s

      De thema’s in het boek zijn – gelukkig – divers, herkenbaar en alle zodanig geformuleerd dat ze mondiale aspecten in zich dragen: bloemen uit Kenia, kleding uit Bangladesh, klimaat, energie, tropisch regenwoud. Waarmee meteen onze eigen relatie met dergelijke kwesties aan de orde wordt gesteld. Want wij hebben het idee dat duurzaamheid in Nederland momenteel vooral wordt geïnterpreteerd als het veiligstellen van de eigen omgeving. In Nederland vragen we ons veel te weinig af in hoeverre wij het leven elders in de wereld kunnen helpen veraangenamen (sociaal-economisch, ecologisch, machtsverhoudingen in de handel, e.d.). En dat doet dit boek wél. Maar wat dan weer mist, is het idee om via biomimicry in het veld zicht te krijgen op oplossingen die de ‘natuur’ in een paar miljard jaar heeft weten te vinden voor allerlei (overlevings)problemen. Wij zouden daarvan, zo is de laatste jaren wel gebleken, heel veel kunnen leren bij het doorgronden van duurzaamheidskwesties.


      Het kunnen gebruiken van natuurlijke hulpbronnen hangt af van het blijvend functioneren van ecosystemen. Dat had wel een plaats in dit boek mogen hebben


      De kern van de thema’s gaat over het evenwichtige gebruik van hulpbronnen: menselijke en natuurlijke. Het is opvallend dat het bij de natuurlijke hulpbronnen eigenlijk alleen gaat over wat je uit of van de aarde kunt extraheren. Waar het niet over gaat – en wat naar onze mening minstens even belangrijk is – zijn de natuurlijke, vernieuwbare, ‘hulpbronnen’ die, al of niet verborgen, zitten in de grote ecosystemen van de aarde: de zgn. ecosysteemdiensten. Die zijn bijvoorbeeld heel duidelijk beschreven in de rapporten van het Millennium Ecosystem Assessment (blz. vi). De grondslag van het functioneren van de ecosystemen ligt immers in het handhaven van de samenhangen, de verscheidenheid en de daarin voorkomende energie- en materiestromen. Die leiden wel tot dynamische evenwichten: ecologische veranderingen, maar die het functioneren ervan niet aantasten. Daarmee willen wij zeggen dat het kunnen gebruiken van natuurlijke, hernieuwbare hulpbronnen mede sterk afhangt van het blijvend functioneren van die ecosystemen. En dat had wel een plaats in dit boek mogen hebben.

      Direct te gebruiken in de klas

      Uit het feit dat de auteurs hun ideeën uitwerken tot op het niveau van reële werkvormen – en dus niet blijven steken in abstractere suggesties die nog een flinke vertaalslag nodig hebben – kun je concluderen dat leraren de stof uit dit didactiekboek direct kunnen gebruiken in de klassesituatie. Maar, de hamvraag bij dit alles is: kun je deze uitgebreide en complexe aanpak wel van een leraar vragen bij het ontwerpen van lesprogramma’s? Als die al zelf ontwerpt … Ons antwoord daarop is: nee, niet zonder meer. Het lezen van dit boek, het vertalen naar de eigen situatie, het werken aan de eigen ontwerp- en methodieksystematiek lijkt ons, al met al, erg pittig en buitengewoon tijdrovend voor de praktiserende leraar. Zeker niet onmogelijk, maar wel erg zwaar. Hebben leraren daar wel tijd voor?

      In veel gevallen niet, en externe hulp zal nodig zijn, bijvoorbeeld in de vorm van bijscholingsbijeenkomsten. Wij denken dat dit boek zich prima leent voor een bijscholingscursus over het ontwerpen van lesprogramma’s rond duurzame ontwikkeling, of voor een didactiekbijscholing. Zo kan men beter, sneller en gemakkelijker vertrouwd raken met de lespraktijk van dergelijke gecompliceerde vraagstukken. En natuurlijk is het goed te gebruiken op pabo’s en andere lerarenopleidingen. Daarbij kunnen de in het boek genoemde leerkrachtcompetenties om duurzaamheid als leerstof te hanteren, een belangrijke rol spelen.

      Aanvullende literatuur
      Sommige literatuur werd gepubliceerd nadat dit boek uitkwam en is daarom alleen voor de ‘volledigheid’ genoemd.

      • Akker, J.J.H. van den, 1988
        Ontwerp en implementatie van natuuronderwijs. Proefschrift Universiteit Twente. Swets & Zeitlinger b.v., Amsterdam/Lisse.
      • Alblas, Art, 1999
        Onderwijzen voor een natuurbetrokken bestaan. Didactische uitgangspunten voor natuur- en milieu-educatie. Proefschrift Wageningen Universiteit.
      • Biesta, Gert, 2018
        Tijd voor pedagogiek. Over de pedagogische paragraaf in onderwijs, opleiding en vorming. Inaugurele rede, Universiteit voor Humanistiek, Utrecht.
      • Bleijerveld, Kees en Jan Greven, 1994
        BasisDocument NME. Een ontwerp voor de inhoud van Natuur- en Milieu-Educatie in het Basis Onderwijs. SLO, Enschede.
      • Breiting, SØren, Michela Mayer und Finn Mogensen, 2005
        Qualitätskriterien für BNE-Schulen. Bildung für Nachhaltige Entwicklung in Schulen – Leitfaden zur Entwicklung von Qualitätskriterien. Bundesministerium für Bildung, Wissenschaft und Kultur Ref. V/11c, Umweltbildung, Wien.
      • Brunner, Wolfgang, Shepherd Urenje et al., 2012
        The Parts and the Whole. A Holistic Approach to Environmental and Sustainability Education. 2 Vol. Swedish International Centre of Education for Sustainable Development, Visby.
      • Delhaas, Ruud J., Herbert H.M. Koekkoek en Trijnie N. Akkerman, 1990
        Kijk, de caleidoscoop beweegt. Keuzemogelijkheden voor waardenvormende natuur- en milieu-educatie. 2 Dln. Universitaire Lerarenopleiding Biologie, rijksuniversiteit Groningen.
      • Frijters, Stan, 2016
        Leren voor Duurzame Ontwikkeling. Gewoon Doen. Stoas Wageningen/Vilentum Hogeschool.
      • Gerritsma, Henk (red.), 1984
        De school in de wereld, de wereld op school. De Horstink, Amersfoort.
      • Greven, Jan, 1995
        BasisDoelen NME. Natuur- en Milieu-Educatie in het Basis Onderwijs. SLO, Enschede.
      • Hamer, André de en Peter Heres (red.), z.j.
        32 lessen voor de toekomst. idee & waarde, Hilversum.
      • Jansen, Petra en André de Hamer (red.), 2008
        Duurzame ontwikkeling op de basisschool. Praktische en didactische handreikingen. Duurzame PABO en Veldwerk Nederland.
      • Janssen, Fred, 1993
        Zorg voor de natuur. Een ethische, psychologische en didactische fundering. Vakgroep Didactiek van de Biologie, Universiteit Utrecht.
      • Jickling, Bob, 1992
        Why I Don’t Want My Children To Be Educated for Sustainable Development. Journal of Environmental Education 23(1992)4.
      • Maas Geesteranus, C., 2019
        Schoei natuur- en milieueducatie op nieuwe leest. Milieu 25(2019)2.
      • Poeck, K. Van en J. Loones (red.), 2010
        Educatie voor Duurzame Ontwikkeling: De vlag en de lading. Vlaamse overheid, Departement Leefmilieu, Natuur en Energie, Brussel.
      • Poeck, Katrien Van, Leif Östman and Johan Öhman (eds.), 2019
        Sustainable Development Teaching. Ethical and Political Challenges. Routledge, Abingdon.
      • Rossen, Judy van, 1995
        Conceptual Analysis in Environmental Education: Why I Want My Children To Be Educated For Sustainable Development. Australian Journal for Environmental Education 11(1995).
      • Scoullos, M. and V. Malotidi, 2004
        Handbook on Methods used in Environmental Education and Education for Sustainable Development. MIO-ECSDE, Athens.
      • Sterling, Stephen, 2002
        Sustainable education. Re-visioning Learning and Change. Repr. Schumacher Briefing No. 6. Green Books.
      • Sterling, Stephen et al., 2005
        Linkingthinking: new perspectives on thinking and learning for sustainability. Resource material. WWF Scotland, Aberfeldy.
      • Webster, Ken, 2004
        Rethink, Refuse, Reduce ….. Education for sustainability in a changing world. Occasional Publication 89. FSC, Preston Montford.
      • Share:
      author avatar
      Chris Maas Geesteranus

      Chris Maas Geesteranus (25 juni 1945) richt zich nu als zelfstandige op educatie- en onderwijsontwikkeling rond duurzame ontwikkeling en mondialisering van vraagstukken (SDG’s). Tot 2004 was hij (na zijn Wageningse opleiding tot bosbouwer, met latere specialisaties in natuurbeheer en communicatiestudies) beleidsmedewerker natuur- en milieu-educatie bij het voormalige ministerie van CRM, secretaris van de Commissie voor Natuurbeschermingseducatie, afdelingshoofd bij het Informatie- en Kenniscentrum Natuurbeheer (IKC N) in Wageningen en programmaleider Biodiversiteit bij het Expertisecentrum LNV in Ede.

      Vorig bericht

      KLASSENGESPREK: DE SCHOOL VAN VROEGER, VANDAAG EN MORGEN
      12 maart 2022

      Volgend bericht

      VACATURE: PENNINGMEESTER
      27 maart 2022

      Misschien is dit ook interessant

      Jeroen_Dijsselbloem_2013-3
      DE STAPELAARS VAN ONDERWIJSFAMILIE DIJSSELBLOEM
      19 januari, 2022
      Babette Porcelijn
      RED JEZELF, BEGIN BIJ DE WERELD
      23 november, 2021
      Ecologie-leren-onderwijzen
      HET AARDSE LEVEN BEGRIJPEN
      27 oktober, 2021

      Laat een reactie achter Reactie annuleren

      Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

      Zoeken

      Categorieën

      • Achtergrond
      • Actualiteit
      • Blog
      • Circular skills
      • Climate change
      • De school van de toekomst
      • Dutch academy for sustainable education
      • duurzame docenten
      • Duurzame projecten
      • Duurzame scholen
      • Interviews
      • Investeren in jongeren
      • Klimaatbeleid
      • Leerlingenparticipatie
      • Mediatheek
      • Natuur en milieu
      • Nieuws
      • Onderwijs
      • Recensie
      • Stelling van de maand
      • Transitie
      • Werkdruk
      • Werkdruk onderwijs
      Inschrijven nieuwsbrief
      info@academievoorduurzaamonderwijs.nl

      Inschrijven nieuwsbrief

      Over NADO

      • Wat willen wij ?
      • Waarom
      • Wat doen we
      • Ons team

      Links

      • inspiratie
      • Cursusaanbod
      • Portfolio
      • Mediatheek

      Privacy

      • privacy
      • Disclaimer

      Volg ons

      Gemaakt door Pelt-ICT. Copyright ©2019

      • Privacy
      • Sitemap
      Wij gebruiken cookies op onze website om ervoor te zorgen dat onze site zo soepel mogelijk draait. Door op “Alles accepteren ”, te drukken gaat u akkoord met het gebruik van onze cookies. Het is ook mogelijk om de cookies aan te passen via "Instellingen".
      InstellingenAlles WeigerenAlles accepteren
      Manage consent

      Privacy Overzicht

      Deze website maakt gebruik van cookies om uw ervaring te verbeteren terwijl u door de website navigeert. Hiervan worden de cookies die als noodzakelijk zijn gecategoriseerd in uw browser opgeslagen, omdat ze essentieel zijn voor de werking van basisfunctionaliteiten van de website. We gebruiken ook cookies van derden die ons helpen analyseren en begrijpen hoe u deze website gebruikt. Deze cookies worden alleen met uw toestemming in uw browser opgeslagen. U heeft ook de mogelijkheid om u af te melden voor deze cookies. Maar als u zich afmeldt voor sommige van deze cookies, kan dit uw surfervaring beïnvloeden.
      Necessary
      Altijd ingeschakeld
      Noodzakelijke cookies zijn absoluut noodzakelijk om de website goed te laten functioneren. Deze cookies zorgen anoniem voor basisfunctionaliteiten en beveiligingsfuncties van de website.
      CookieDuurOmschrijving
      cookielawinfo-checkbox-analytics11 monthsThis cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Analytics".
      cookielawinfo-checkbox-functional11 monthsThe cookie is set by GDPR cookie consent to record the user consent for the cookies in the category "Functional".
      cookielawinfo-checkbox-necessary11 monthsThis cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookies is used to store the user consent for the cookies in the category "Necessary".
      cookielawinfo-checkbox-others11 monthsThis cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Other.
      cookielawinfo-checkbox-performance11 monthsThis cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Performance".
      viewed_cookie_policy11 monthsThe cookie is set by the GDPR Cookie Consent plugin and is used to store whether or not user has consented to the use of cookies. It does not store any personal data.
      Functioneel
      Functionele cookies helpen om bepaalde functionaliteiten uit te voeren, zoals het delen van de inhoud van de website op sociale mediaplatforms, het verzamelen van feedback en andere functies van derden.
      Prestatiecookies
      Prestatiecookies worden gebruikt om de belangrijkste prestatie-indexen van de website te begrijpen en te analyseren, wat helpt bij het leveren van een betere gebruikerservaring voor de bezoekers.
      Analytics
      Analytische cookies worden gebruikt om te begrijpen hoe bezoekers omgaan met de website. Deze cookies helpen bij het verstrekken van informatie over statistieken, het aantal bezoekers, het bouncepercentage, verkeer, enz.
      CookieDuurOmschrijving
      _ga2 yearsThis cookie is installed by Google Analytics. The cookie is used to calculate visitor, session, campaign data and keep track of site usage for the site's analytics report. The cookies store information anonymously and assign a randomly generated number to identify unique visitors.
      _gat_gtag_UA_135558333_31 minuteThis cookie is set by Google and is used to distinguish users.
      _gid1 dayThis cookie is installed by Google Analytics. The cookie is used to store information of how visitors use a website and helps in creating an analytics report of how the website is doing. The data collected including the number visitors, the source where they have come from, and the pages visted in an anonymous form.
      Advertentie
      Advertentiecookies worden gebruikt om bezoekers relevante advertenties en marketingcampagnes te bieden. Deze cookies volgen bezoekers op verschillende websites en verzamelen informatie om aangepaste advertenties weer te geven.
      Andere
      Andere niet-gecategoriseerde cookies zijn cookies die worden geanalyseerd en die nog niet in een categorie zijn ingedeeld.
      OPSLAAN & ACCEPTEREN
      Aangedreven door CookieYes Logo